Bladert u ook wel eens door de verjaardagskalender van uw gastgever als u iets aan het downloaden bent op zijn toilet? Ja hè? Kijkt u dan ook gelijk naar de datum waarop u zelf jarig bent? Je wilt weten of je naam erbij staat? Toch? Niets menselijks is ons vreemd. Bent u ook helemaal kapot, als dat niet zo is? Alsof je niet bestaat? Ja hè?
Waar begin je nou weer over, weke kwee, hoor ik u denken. ‘Jij zou een meut in je nek moet hebben,’ riep een vriendin ooit eens woedend tegen me. Ik had kritiek op de manier waarop ze iets schoonmaakte. Volgens artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht kwam ik op verboden huishoudelijk terrein. Ze had gelijk. Ik moet me nergens mee bemoeien.
Waarom dan nu weer dat gemekker over verjaardagskalenders? Omdat ik ons vergeelde, overgeërfde vod niet meer aan de verroeste spijker zie hangen in onze ‘kruitkamer.’ Zijn we dan toch ‘digitaal’ gegaan? Tegenwoordig word je via sociale media doodgegooid met informatie over jarigen. Waarom zou je zo’n ding nog aan de muur hebben bungelen? Net als handgeschreven brieven, postzegels en ansichtkaarten zijn verjaardagskalenders sneller aan het verdwijnen dan mijn spaargeld.
Maar zie daar! Opeens ligt er in onze ‘trollenbak’ een nieuwe kalender achter de pot, bovenop het oude exemplaar. Het is waarschijnlijk een meerjarenplan om dat ding handmatig in te vullen, want hij ligt er blijkbaar alweer drie maanden, klaar voor het nieuwe jaar. Veel namen die erop staan herken ik niet eens. Onze eigen informatie hebben we er destijds gewoon bij gekalkt. Weet u dat we in Europa de enigen zijn die dit soort overzichten bijhouden op de po. Verjaardagskalenders en antieke ansichtkaarten kunnen belangrijke informatiebronnen zijn? Ze zijn ook van alle tijden.
Waarde Zuster!
Geen tijd hebbende hier meer bij te voegen, teeken ik,
Als altijd,
Uw beminnende Broeder,
Bilderdijk.
’s Gravenhage, den 7 Ocber 1793
De tekst staat op een prachtig ansichtkaartje van schrijver en begenadigd tekenaar Willem Bilderdijk. Hij heeft een prachtige pentekening gemaakt van een vrouw in een kraambed. We zien de wieg, de baby en een paar betuttelende vroedvrouwen. Hoezo had hij geen tijd om iets aan het geboortekaartje toe te voegen? Met die tekening is Wim wel een paar uurtjes zoet geweest.
Al bladerend merk ik dat onze verjaardagskalender allerlei familiegeheimen prijsgeeft. 29 augustus: ‘Toos’. Het is een naam uit de oude doos. Geen idee wie het is. Aan de namen kun je ongeveer de leeftijd van de jarigen herleiden. Fleur, Max en Anouk zijn waarschijnlijk net de patatgeneratie (1970-1985) ontstegen en horen bij de millennials (1980-2000).
Geertruida en Maria zweven rond de vijfenzeventig. Het zijn lieve, godsvruchtige tantes. ‘Trui’ is een uitgetreden non, die na een vechtscheiding met God, op latere leeftijd stiekem trouwde met Kees. (Ome Kees: 4 november) De ongehuwde broers Cornelis en Johannes zijn waarschijnlijk schijndood of heel ver over de negentig. Achter sommige namen is een sterfdatum vermeld, want je zult maar iemand een kaartje sturen die allang gestorven is. “Op naar de honderd, Joost! Proost!’ ‘Adres onbekend’ staat er op de geretourneerde verjaardagskaart, die versierd is met oranje bierpullen en slingers. Au!
Plotseling zie ik hem weer. De dikke streep door de naam van Hans W. Hij is met veel kracht in het papier gekrast, want de pen is er dwars doorheen gegaan. Het rafelige eind van de verontwaardigde haal is door de ‘A’ van Harald gekomen. ‘Wat zullen we nou krijgen?’ moet de auteur gedacht hebben. ‘Iedereen in de maling nemen en dan een kaartje verwachten voor je verjaardag? Sodemieter op! Geef eerst mijn geld maar eens terug. Gekke gannef!’
Hans bleek het zwarte schaap van de familie te zijn. Volgens de overlevering leende hij op een dag achtduizend euro van een vermogende neef. Hij beloofde het geld snel terug te betalen. Iedereen had vertrouwen in joviale Hansie, die op verjaardagen breed lachend accordeon speelde, waarbij zijn kunstgebit altijd naar beneden zakte. De feestneus vertrok met de riante buit naar Australië en liet een rij schuldeisers achter. Mocht die verjaardagskalender ooit nog worden ingevuld weet ik één ding zeker, zíj́n naam komt er niet op voor. Die van mij nog wel: Japie: 17 december. Heeft u hem genoteerd? Goed zo!
JAAP VAN DEURZEN