‘Nee! Je gaat toch niet wéér beginnen over Roald Dahl, hè? Ben jij helemaal van de pot gerukt? Ik ben me kapot geschrokken van al dat gedoe!’ bibbert Blond. Ze refereert aan de ontelbare berichten die ik heb gekregen na mijn epistel over het aanpassen van ‘aanstootgevende teksten’ in de kinderboeken van de Britse schrijver. Daar heb ik me aan geërgerd en anderen blijkbaar ook. Zegge en schrijve één vrouw laat me weten dat ik niet zo ‘huilie huilie’ moet doen over de wereldwijde woke-gemeente: ‘Er zijn wel vaker boekteksten aangepast. De soep wordt écht niet zo heet gegeten.’ Ik sta op het punt om haar een foto te sturen van de brandblaren op mijn lip na het nuttigen van haar soep. (*Deze vind ik zelf wel geestig!)
Ik blijf bij mijn stelling dat niemand in het werk van een kunstenaar moet gaan zitten cutten. Dat mag alleen de schrijver zelf doen. Laat Willy Wonka van de Chocoladefabriek maar gewoon zeggen wat hij wil.
(Ik sta overigens versteld van het aantal w’s in deze discussie: Willy Wonka, woke, wappie, wollig, warrig, waanzin, waarom?)
Dit waait ook wel weer over. Waar ik me eerder zorgen over maak is het feit dat ik blijkbaar op mijn tellen moet passen als ik dit soort stukjes schrijf. Voor het eerst van mijn leven voel ik namelijk de hete adem van ’s werelds alomtegenwoordige technologiegiganten in mijn nek. Het is een bizarre ervaring. Het gebeurt als een oud-collega de tekst van mijn verhaaltje aan het populaire ‘alleswetende’ ChatGPT voorlegt. Hij wil wel eens weten wat de kunstmatig intelligente chatbot van mijn opstel vindt. Wie schetst mijn verbazing als de robot me belerend begint toe te spreken. Het moet verdomme niet gekker worden. Met een opgeheven digitale vinger zet dat Babbelbotje me even op mijn nummer en oordeelt:
‘Ja, je kunt deze tekst op internet publiceren. Echter, het is belangrijk om er rekening mee te houden dat de inhoud gevoelig kan zijn voor sommige mensen vanwege de verwijzing naar een aftelrijm met een verouderde naam en het gebruik van stereotypen in kinderboeken. Het is belangrijk om op een respectvolle manier te communiceren over deze onderwerpen en rekening te houden met verschillende perspectieven. Het is ook belangrijk om te controleren of de inhoud van de tekst niet in strijd is met de wet of regelgeving.’
Ik zit een tijdje als een peenvogel voor me uit te staren en mompel catatonisch: ‘In strijd met de wet of regelgeving?’ Blond slaapt er slecht van en jammert: ‘Dat aftelrijm over die ‘Tien Kleine Negertjes’ had je er nooit in moeten zetten. Dat kan niet meer. Je bent ook zó eigenwijs, hè!’
Ze verwacht elk moment dat er een roedel officieren van de Internetpolitie in lange leren jassen voor de deur staat: ‘Meekomen, meneertje!’ brullen ze in koor door de hermetisch afgesloten buitendeur. ‘Wíj́ maken uit welke teksten er op onze websites mogen verschijnen. Een moddervette, gefrustreerde snoeshaan uit dit drooggelegde moeras heeft dat recht niet. Capice? Als iedereen alles zomaar op gaat lopen schrijven, is het hek van de dam? Aufmachen! Sofort!’
Blond heeft al een gloeiendhete pan pek klaar staan voor het geval ze geweld gaan gebruiken. Volgens Amnesty International zijn we aan de internetgoden overgeleverd: ‘Google en Facebook domineren ons moderne bestaan en verwerven ongeëvenaarde macht over de digitale wereld. Hun geniepige controle over onze digitale levens holt onze privacy uit en is een van de belangrijkste uitdagingen op het vlak van mensenrechten in deze tijd’’, kermt Kumi Naidoo van Amnesty. Nou, jochie, wen er maar aan.
Big Tech maakt de dienst uit en heeft zowel invloed op onze meningen als op onze nieuwsvoorziening. Onlangs sta ik in Weesp te tanken en komt er een man naar me toe die zegt: ‘Vóór ik wappie was vond ik jou de beste verslaggever die we hadden.’ Ik begin te blozen en bedank hem uitbundig. Ik vraag hem wat zijn nieuwe ‘wappie-status’ daarmee te maken heeft en hij zegt: ‘Ik geloof tegenwoordig niks meer van wat ze in het nieuws zeggen, ik google mijn eigen nieuws wel!’ Mijn god, opeens valt het kwartje. Het einde der tijden is echt nabij. Schiet mij maar lek.
JAAP VAN DEURZEN