Ik ga naar de gallemiezen! Ik ben helemaal kapot. Van de week wandel ik met Blond het Amsterdamse filiaal van boekhandel De Slegte in op de Vijzelstraat 53, want ik ben een boekengek. Opeens sta ik op de afdeling literatuur als aan de grond genageld. Ik staar naar een schap met die ó zo bekende blauwwitte kaft van mijn onvolprezen bundel: ‘Blond & Blues’. Het meesterwerkje bevat 95 erudiete columns, beslaat 264 pagina’s en weegt 427 gram. Het is alsof ik mijn kindje drieënhalf jaar na de geboorte terugvind op de afdeling voor verwaarloosde vondelingen. Ik begin te hyperventileren. Blond holt in paniek naar de balie en gilt om zuurstof. De Slegte, daar wil je, zelfs als beginnend krabbelaar, niet liggen. Dichter Menno Wigman is daar duidelijk over in zijn gedicht:
De weg van alle boeken.
(….)
De angst. De witte wimpers van de angst
dat ik mijn leven heb verschreven
Ik wil de hemel en ik wil de straat,
Ik wil in zestigduizend hoofden ruisen
en iedereen een tand uitslaan
voor ik de weg van alle boeken ga
en roemloos bij De Slegte sta.
Ik ben ‘verramsjt’. Ramsj ruikt naar teleurstelling en is een synoniem voor mislukking. Het is Jiddisch voor restantjes die niet zijn verkocht. De Slegte is de doodbidder van de boekenbranche. Toch houd ik zielsveel van die winkel. Ik heb er vele weken van mijn leven doorgebracht. Als blijkt dat alle exemplaren van Blond & Blues écht onverkoopbaar zullen zijn, zal de boekhandel ze laten vermalen tot wc-papier. Als u niet ingrijpt heeft U schijt aan mij. Bedankt.
De schrik slaat om mijn hart. Waar moet dat straks heen met mijn magnum opus: ‘Camera Loopt’? Hoe lang zal dát boek meegaan? Zelfs meesterwerken blijken een steeds korter leven te leiden. De omloopsnelheid doet denken aan Max Verstappen. Na De Slegte is er geen hoop meer en hangt je levenswerk op de po. Het is misschien een schrale troost, maar niet alleen kneuzen als ik belanden in de schappen van de illustere boekhandel. Mijn magistrale ‘miniatuurtjes’ in Blond & Blues verkeren in goed gezelschap en staan naast boeken van Gerard Reve, Hella Haase en Jan Wolkers.
Jan de Slegte, van oorsprong lantaarnopsteker, rijdt in 1907 met zijn boekenkar met tweedehandsboeken door Rotterdam. In 1920 opent hij zijn eerste winkel in de Eendrachtstraat in Rotterdam. Later groeit De Slegte uit tot een imposante keten van boekwinkels. Je vindt ze lange tijd op de duurste locaties van het Monopolyspel, zoals de Coolsingel in Rotterdam en de Kalverstraat in Amsterdam.
Maar ja, het zijn wel de boekwinkels van de ‘Vergeten Woorden,’ zoals Volkskrant-columnist Bert Wagendorp ze zo mooi noemt. Ik koester zijn lyrische beschrijving: ‘De Slegte is een magisch privétheater waar de tijd is stilgezet. Lang vergeten hypes sudderen in het halfduister. De Slegte is de oer-Hollandse versie van Carlos Ruiz Zafóns ‘kerkhof van vergeten boeken’ uit het boek: De schaduw van de wind.
Het is drie november 2020, de dag waarop mijn bundel Blond & Blues verschijnt bij uitgeverij IJ. Ik voel me zo trots als een aap met zeven oorlellen. Ik heb een International Standard Book Number (ISBN-nummer) op mijn naam staan. Een spectaculaire presentatie van het boek zit er niet in want we zitten midden in de corona-periode. In het kantoor in Amsterdam dansen de uitgever, mijn literaire agent en Blond en ik angstig om elkaar heen. Er is taart en champagne. Het is zó ontzettend lief bedoeld, maar er mist iets: Reuring, feestgedruis en de magie van het signeren van je eigen boek! Maar de pandemie is op zijn hoogtepunt. Magere Hein slaat als een malle met zijn zeis om zich heen. Het Management Outbreak Team is onverbiddelijk: ‘Houd afstand!’
Nieuwe ronde, nieuwe kansen. De boekpresentatie van ‘Camera loopt’ bij ‘s lands grootste boekhandel Donner op de Coolsingel in Rotterdam, belooft met medewerking van burgemeester Ahmed Aboutaleb anders te verlopen op 1 maart. Ik verwacht Tik Tok-rijen voor de kassa’s en een lam handje van het signeren. Meld u allen aan voor de presentatie van: ‘Camera Loopt’.
Aan de verre horizon gloort de NS Publiekprijs, de Libris Literatuurprijs en de PC Hooft-oeuvreprijs. De eerste signalen van de Zweedse Academie zijn al binnen….* Blond rukt me ruw uit mijn droom en blèrt broodnuchter: ‘Hé, Shakespeare, wat sta je nou te staren? Kom, we gaan een wijntje drinken!’ Ontnuchterd wandel ik met opgeheven hoofd hoopvol het centrum van Mokum in.
JAAP VAN DEURZEN
*Dit stukje, vol megalomane zelfoverschatting, is geschreven met een flinke dosis dichterlijke vrijheid. Het drama is gebaseerd op echte personen en bestaande boeken, maar in feite is het natuurlijk een ordinaire reclamestunt voor het boek: Camera Loopt! Maar ja, dat had u allang door.