“Bij Crematorium X. worden alle puzzelstukjes op de juiste plek gelegd voor een mooi en waardig einde.”
Deze wervende tekst van een regionaal crematorium is te vinden in een uitgebreide advertentie in ons geliefde huis-aan huisblad: Weesper Nieuws. Ik verzin het niet! Nog een keer?
“Bij Crematorium X. worden alle puzzelstukjes op de juiste plek gelegd voor een mooi en waardig einde!”
De uitbater wil blijkbaar geen chaos in de kist. Alle botten graag goed in het gelid leggen, anders wordt het een zooitje. Daarna kan het gehele zaakje als een perfecte puzzel de oven in.
Zo zou je de tekst kunnen interpreteren, tóch? Of doe ik nou lullig? Het kan natuurlijk gaan om een knullige formulering, die is opgesteld door een dyslectische, gothic stagiaire met een morbide afwijking. Maar persoonlijk zou ik bij dat bedrijf niet dood gevonden willen worden.
De dood en reclame, het is een ongemakkelijk huwelijk. Denk even aan de rel rond actrice Adelheid Roosen, die jaren geleden met overmacht de Loden Loekie won als meest irritante BN’er met haar reclamespot voor ‘Yarden Uitvaartverzorging’. In het filmpje knuffelt Roosen de urn waarin de as van haar demente moeder zit. Die had niet op tijd haar uitvaartwensen kenbaar kunnen maken. De reacties op het reclamefilmpje waren heftig, zowel in positieve als in negatieve zin. Yarden vond het filmpje wel integer en schreef: ‘Mensen worden zo bewust gemaakt dat ze hun afscheidswensen moeten vastleggen als ze daartoe nog in staat zijn.’ Daar is wat voor te zeggen.
We worden doodgegooid met reclame. Maar er zijn natuurlijk ethische grenzen. Zo verbaas ik me nogal eens over de vormgeving van sommige uitvaart-reclames. In de advertenties in ons stadsblad zien we de foto’s van allerlei dames van middelbare leeftijd, met kort haar en brillen, die breed lachend hun uitvaartdiensten aanprijzen. “We lachen u zo het graf in,” lijken ze te zeggen, “Bij ons komt jij wel onder de groene zoden, jochie!” Lachen en begraven, dat is ook zo’n vreemde combinatie.
De ‘budget-uitvaart’ van het bedrijf Rise Labs wekte misschien wel de meeste afkeer op. Het bedrijf presenteert lichaamsdonatie als de ‘goedkoopste optie’ na de dood. Rise Labs laat zelfs een tabel zien met de prijsverschillen tussen begraven, cremeren of doneren. Als je pa’s botten in een zak doet en aan het bedrijf schenkt kan dat zomaar duizenden euro’s schelen. Wat er daarna precies met de lichaamsdelen gebeurt wordt er niet bij vermeld, behalve dan dat vaders restanten het goede doel dienen. Nu zou je natuurlijk kunnen zeggen dat de overledene daar geen enkele boodschap aan heeft, die is dood als een dodo, en geld is geld. Toch zet ik vraagtekens bij dit ‘koopje.’ Vrouwlief Blond loopt er ook niet warm voor, en die let toch echt op de centjes.
Louis Hilgers uit Hoensbroek was het jaren geleden ineens zat. Toen tijdens de crematie van zijn broer de rouwwagen voorreed stond de naam van het uitvaartbedrijf pontificaal op grote borden, die met zuignappen aan de binnenkant van de ruiten zaten geplakt. “Weg met die dingen!” beval Hilgers op hoge toon, “De crematie gaat over mijn broer, daar wil ik geen reclame bij voor de begrafenisonderneming.” Maar de ellende ging door, want toen het begon te regenen klapten de medewerkers van de organisatie massaal hun paraplu’s open, met, ja, daar was ie weer, het levensgrote logo van het uitvaartbedrijf erop geprint. Er kwam na de dienst nog net geen man langs met zo’n bak op zijn buik die je vroeger wel eens op de tribunes in voetbalstadions zag. Ik hoor hem nog schreeuwen: “Kroketten, bitterballen, vieze boekjes, tandpasta!”
Louis Hilgers richtte de website: Geenreclamebijdedood.nl op waar aanstaande dinsdag versie 3.0 van verschijnt. De uitvaartbranche lijkt volgens de initiatiefnemers van de site namelijk bitter weinig geleerd te hebben van de gemaakte fouten. Maar ja, de één zijn dood is de ander zijn…..En we komen allemaal aan de beurt.
Nog even terug naar Adelheid Roosen. Aan het eind van het reclamefilmpje draait ze zich om en declameert een waarheid als een koe als ze zegt: “We gaan dood!” en daarna half fluisterend, met van die bolle, bedroefde theaterogen: “Allemaal.”
JAAP VAN DEURZEN
Ga voor meer columns naar: jaapvandeurzen.com. En klik op: Columns.