Alles aan cameraman Tim van Dijk is groot. Zijn voeten, handen en tanden hebben gigantische afmetingen. De grote vriendelijke reus tikt twee meter aan. In zijn bijzijn voel ik me een dwerg. Hij heeft schoenmaat 47. Daar kan hij met een gerust hart veilig mee gaan waterskiën. Zijn schoeisel wordt in een of andere Aziatische uithoek door een exotisch bergvolk speciaal voor hem vervaardigd. “Jaap, ik geef het toe, ik leef op grote voet en daar betaal ik gewoon wegenbelasting voor,” zegt hij met droge ogen. Hij wipt even bij ons aan tijdens een klus in de buurt en gaat voor vrouwlief Blond door de knieën. Ze verdwijnt volledig in zijn omhelzing. Dat is geen wonder, want het wicht heeft de afmetingen van een pygmee.
Ik sleep hem na de koffie mee naar mijn favoriete haringhonk J & J in Weesp. Daar krijg ik al jaar en dag een elitebehandeling. Dat is volkomen terecht, want de familie Mercedes is voor een groot deel door mijn wekelijkse haringconsumptie gefinancierd. U begrijpt het al, ik kom ook dit jaar niet onder de haringhoogmis uit.
Beste haringhaters, stop hier maar met lezen en ga aan een kip kluiven of zo. Want ik ga vol op het orgel over mijn lievelingsvisje: de clupea harengus. Deze week is voor mij het absolute culinaire hoogtepunt van het jaar. Ik sta als een kleuter met een suikerspin te stuiteren van geluk.
Zeker na de blamage van vorig jaar moet ik het onderwerp letterlijk en figuurlijk aansnijden. (Jeetje, deze stukjes worden er wat clichés betreft niet beter op!) Ik vind het wel pijnlijk, want ik ga terug naar 2023. Het is het jaar van de ultieme vernedering van een verstokte haringliefhebber. Moi! Voor de draaiende camera van de collega’s van Editie NL doe ik mee aan een haringtest. Kat in het bakkie, denk ik, een grotere haring-Clavan kun je niet bedenken en ik schrijf:
‘Geblinddoekt moet ik kiezen tussen een ‘oude’ en een ‘nieuwe’ haring. ‘Zet die nieuwe maar rechts!’ fluistert haringsnijder Martin, zogenaamd buiten gehoorafstand. Die denkt dat ik Gekke Gerritje ben. Dat nieuwe maatje staat natuurlijk links. Het eerste stukje is een makkie, dit is geen Hollandse Nieuwe, maar een zachte ‘oude.’ Ik mag door naar de volgende ronde. De smaak van het tweede stukje is ook heerlijk. Toch heb ik het vermoeden dat ze me in het pak met visgraatmotief aan het naaien zijn. Ze laten me natuurlijk kiezen tussen twee oude lijkjes. Mijn reputatie als ‘haringkenner’ staat op het spel. ‘Ook dit is geen nieuwe!’ zeg ik fier en val hopeloos door de mand.
Dit jaar is er geen enkele twijfel mogelijk. De eerste haringen zijn subliem en hebben een goed vetpercentage. Ze zullen in de loop van de komende maanden alleen maar vetter en beter worden. Zwemmend in goudgele korenwijn glijden de scholen visjes naar binnen.
Tims’ zoveelste haring, die gekleed is in een mantel van gesnipperde ui, muteert in zijn gigantische jat tot een ondermaatse spiering. Een verdwaald uitje hangt aan zijn kin.
Hij kijkt me verliefd aan en blijft knikken met zijn hoofd. Hij doet me denken aan zo’n speelgoedhondje op de hoedenplank van een auto. Om de haverklap gooit hij dat machtige hoofd naar achteren en houdt het zoveelste zilte beestje boven de opengesperde trechter en laat het indalen. Op de een of andere manier moet ik ineens denken aan de buizenpost van vroeger. Weet u nog? Dat was zo’n systeem voor brieven en goederen die door middel van overdruk of vacuüm door buizen getransporteerd werden. Haring vier wordt door Tim geïnhaleerd en weggezogen.
Aan een tafeltje verderop zit een oudere man luidruchtig te smakken. Hij heeft een slordige mond, zijn ondergebit ligt als een vochtig pindarotsje tegen zijn onderlip. Ik zie visresten tussen zijn tanden zitten, Jakkie! Hij heeft er maling aan en zit in zijn eigen zalige cocon te genieten. Voor het eerst ontgaat me de lust om in haring vijf te happen. Het moet niet gekker worden. Bent u er nog?
Het eerste haringvaatje is geveild voor 81.000 euro. Dat is maar liefst 78500 euro minder dan vorig jaar, terwijl de consument ‘de vis toch duur betaalt’. De haringhandel is een goudmijn. De voorzitter van het Nederlands Visbureau klapt bedeesd blij in zijn handjes. De Nederlandse Hersenbank, die het geld ontvangt, is verguld en gaat er onderzoek mee financieren. Onze neuroloog des vaderlands, Erik Scherder, onderstreept nog even het belang van Omega3 op de hersenen. “De vetzuren in de haring houden een goede en snelle communicatie tussen de zenuwcellen in stand,” verklapt hij. Hij heeft gelijk, ik ben zelf het levende bewijs. Ook de rode bloedcellen blijven er gezond van en pompen als een malle de zuurstof door je lichaam. Ook dat kan ik tijdens het wielrennen beamen. Alleen de hooggeleerde leden van het politbureau van het Voedingscentrum gooien roet in het eten. De betweters schrijven dat haring gezond is, maar wel een hoog natriumgehalte heeft. Je moet ze dus met mate(n) eten om een alpine piek in de bloeddruk te voorkomen. Blablabla, stelletje azijnpissers. Ik besluit om Oost-Indisch doof te blijven. “Vertel eens wat nieuws,” piept Blond, alias spuit elf. Ik zeg proost!
JAAP VAN DEURZEN