Het thema van de Boekenweek 2025 is: ‘Je Moerstaal’. Prima keus. Ik houd van mijn moerstaal. Ja, ja, ik ken het verhaal; als buitenlanders ons horen spreken, denken ze direct aan het geluid van een gorgelende zeehond. Zeker als ze ons op straat ook nog eens gepekelde, rauwe haringen zien happen. Ik heb er maling aan. Ik prijs me gelukkig met het meesterwerk van prof. dr. Antonius Maria Hagen: ‘O schone moedertaal.’
“Elke Nederlandse dichter moet zich gelukkig prijzen met zijn moedertaal. De rijkheid, de nadruk, de keus van bewoordingen, die onze overschone Moedersprake hem aanbiedt; het schilderende van hare klanken en toonvallen, het verheffende van hare beelden en toespelingen.’
Plat of kak, straattaal of streektaal, dialect of ABN. Je moerstaal is de taal waarin je spreekt, schrijft, zingt, dicht, vloekt, juicht, liefhebt of regeert. Nationaal kampioen onder de moerstaligen vond ik altijd onze asielminister Marjolein Hillegonda Monica-Faber-van-de-Klashorst. Die kan als een felle fret dingen zeggen als: “Als ik me ergens in vastbijt, ga ik ervoor. Ik ga voor het strengste asielbeleid ooit.” Een Syrische statushouder kan in het donker maar beter uit haar buurt blijven, anders bijt ze z’n kop eraf.
Mijn mantra als geboren Rotterdammer is: ‘Geen woorden maar daden!’ Voor zover ik weet is er nog niet één Faber-wetje door de Kamer gekomen. Marjolein wordt gek van die kritiek. ‘Ga er maar aan staan om het illegale gespuis buiten de deur te houden. Die opvang kost ons écht klauwen met geld.
Ongewenst addergebroed dat hier komt roven, stelen en steken, zou Marjolein het liefst terugduwen in de dikke darm van donker Afrika. Rwanda is een prima plek. Ja toch? “Maar dat is geen veilig oord, daar hebben ooit macho’s met machetes rondgelopen om er een genocide mee te plegen.” roepen de extreemlinkse media in koor.
“Het is ook nooit goed! Journalisten zijn écht de nagels aan mijn doodskist!” schuimbekt Hillegonda tegen Dicky Schoof, wiens wallen nu bijna op zijn navel hangen. Na een jaar onafgebroken gekibbel in zijn kabinet is die ouwe PvdA-spion het zat. Hij zit Leintje nu zelfs dwars door haar plannen niet op de agenda van de ministerraad te zetten. Het gerucht gaat dat hij Binnenshofs met zijn vuisten op tafels slaat; die zijn weliswaar van fondant, maar alle begin is moeilijk. Go Dicky!
Marjolein heeft inmiddels een lijstje op X gezet met de door haar behaalde doelen. Om haar punt te drukken ruilt ze haar ó zo behapbare moerstaal opeens in voor ambtelijk koeterwaals:
“De door mij ingediende Asielnoodmaatregelenwet en het wetsvoorstel voor een Tweestatusstelsel zijn goedgekeurd door de ministerraad. De vreemdelingencirculaire is aangepast. De samenwerking met de Landelijke Regietafels is geïntensiveerd. Samen met de Oostenrijkers heb ik hard gelobbyd voor de Terugkeerrichtlijn. De contourennota voor het asielpakket moet eind deze maand bij de ministerraad liggen voor besluit. Dit behelst het intrekken van de Spreidingswet en tegelijkertijd flankerend beleid bestaande uit doorstroomlocaties en de opstartwoningen waarin ik met minister VRO samen optrek om dat te realiseren.”
De Volendamse VRO kan haar bloed wel zuipen. De belegen, blonde Barbiepop trekt haar eigen plan. “Fikken af van de op -en doorstartwoningen voor statushouders, die zijn voor onze kinderen,” snauwt de rooms-katholieke Mona Lisa Keijzer, die zelf vijf koters heeft ronddarren.
Je zult maar net met je gezin uit de Gazastrook zijn gevlucht en in Ter Apel al die taalkundige kolder over je heen krijgen. Je bent in staat om gillend de bus terug te nemen naar Khan Younis. Alles beter dan dit. Je verlangt in Palestina naar een Tweestaten-oplossing en Marjo duwt je een Tweestatusstelsel door je strot. Hoezo Terugkeerrichtlijn? Terugkeren waarheen? Alles ligt in puin! Wat bedoel je met doorstroomlocaties? We zijn het afgelopen jaar van de ene kant van de Gazastrook naar de andere kant doorgestroomd. Daarna zijn we, op last van de schietgrage Israëliërs, weer onverrichterzake teruggestroomd. Onderweg hebben we geen opstartwoning gezien, ondanks Monica’s ‘flankerende’ beleid.
Wat is er in hemelsnaam met die lieve Lein aan de hand? Camerabeelden kunnen van oorsprong aardige mensen in verschrikkelijke types veranderen. Het overkomt Faber als ze haar kruistocht begint tegen de stroom immigranten. Opeens is daar die vrouwelijke versie van Catweazle. Om haar imago enigszins op te poetsen wordt ze tegenwoordig in kekke mantelpakjes gehesen. Er is geld uitgetrokken om haar geregeld te laten schaduwboksen met mediatrainers. Niks mis mee. Oefening baart kunst, want Jo is duidelijk de weg kwijt en mag weer beginnen bij les 1:
- Concentreer je op de boodschap die je wilt overbrengen.
- Formuleer die kort en bondig in heldere, duidelijke taal.
- Blijf de baas over je eigen informatie.
Dát zijn de drie wetten uit het evangelie van ’s lands mediatrainers. Ik weet er alles van want ik ben er zelf ook één. Maar dan wel één van de nuchtere soort. Wij zeggen: Wees jezelf! Doe normaal, vertel je verhaal! En spreek in je moerstaal! Capice?
JAAP VAN DEURZEN
P.S. Stel nou dat u ook zo’n mediatraining wilt doen. Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Twee ervaren rotten nemen u professioneel onder handen. We doen niet aan prietpraat en jargon. We houden realistische interviews. Geloof me, u gaat heel anders piepen. https://www.vandeurzenendeboer.nl
Kalender lezingen: ‘Camera Loopt’
9 april: Zalencentrum de Rank in Wolvega, inloop 13.00 uur
13 april: Theater het Kruispunt, Barendrecht, inloop 13.00 uur
