Jaap van Deurzen

SPREKER /  MEDIATRAINER /  DAGVOORZITTER.

Krul & Speld

jul 3, 2022

‘Hai Samoerai’, zeg ik tegen Blond als ik de badkamer in kom en haar zie staan met Carmen-krullers in het haar. Met die rolletjes en die speldjes op haar hoofd lijkt ze op een vrouwelijke variant van zo’n middeleeuwse Japanse krijger. Als ik haar voor het eerst zo aanspreek mag ik, wat haar betreft, gelijk seppuku plegen. Je snijdt dan met een speciaal mes de onderkant van je buik open. Vervolgens ruk je het vlijmscherpe moordwapen met een flinke haal omhoog en probeer je het hart in tweeën te snijden. Voor je zover komt is het vaak al einde oefening. Zo boos is ze dus. Tegenwoordig is Blond gewend aan mijn zouteloze grappen en zegt kurkdroog: Ook Konnichiwa!

Kom niet aan haar Carmen krullers. Wijs er zelfs niet naar. Ze heeft twee C2010 Reiskrulsets-10 rollers-Inclusief reisetui Dual Voltage in de kast staan. Want het zal je toch gebeuren dat er een kapot gaat. Als je haar maar goed zit. Ik herinner me nog dat we een keer in een taxi op weg zijn naar Schiphol. Bij Diemen gilt ze plotseling in paniek: ‘Ik ben mijn Carmen-set vergeten!’ Het is ongeveer te vergelijken met een sukkel die erachter komt dat zijn kunstgebit nog in een glas water dobbert met Kukident. Er is geen ontkomen aan, we keren om. Het is nog ver voor de tijd dat je ongeveer bij Lisse in de rij mag gaan staan om in te checken. 

Pff, lange inleiding, waar gaat dit heen? Naar de ontstaansgeschiedenis van de Carmen Curlers, natuurlijk. De Deense nationale televisiezender Danmarks Radio gaat daar namelijk een dramaserie over maken. ‘Boeien,’ hoor ik u zeggen; maar dan beseft u waarschijnlijk niet de impact die deze voorverwarmde krulspeldjes hebben gehad op het leven van vrouwen.

De Carmen-set is in 1963 een revolutionaire uitvinding van de Deense kapper Niels Christian Jørgensen uit Kopenhagen. Haren wassen is niet meer nodig. Draai die warme krullers in je pruik, en tata, binnen een mum van tijd ziet het kapsel eruit alsof je net van de kapper komt. ‘Verander in tien minuten in een nieuwe vrouw!’ is de reclameslogan. Niels Christian Jørgensen verkoopt zijn idee voor veertigduizend Deense kronen aan Arne Bybjerg. De gewiekste handelaar in radio’s en elektronica ziet er wel brood in en start Carmen Curlers Company in 1965. Hij verkoopt binnen relatief korte tijd wereldwijd vele miljoenen Carmen-sets. 

Arne vult zijn zakken en niet alleen hij want ook het ingeslapen stadje Kalundborg, waar hij zijn bedrijf heeft gevestigd, vaart er wel bij. Al gauw werken daar 3500 mensen. Carmen Curlers Company wordt één van de grootste exportbedrijven van Denemarken. In 1969 vindt Arne het welletjes en verkoopt het bedrijf aan het Amerikaanse Clairol. Toedeloe! Arne heeft op het juiste moment een scherp oog gehad voor de tijdgeest, want krullend haar domineert het modebeeld. Ik val in lijn twee in Rotterdam-Zuid ook als een blok voor de golvende lokken van Blond. (Daar was die verdomde tram weer.)

Tot 1965 moeten vrouwen het doen met krulspelden uit de tijd van de Neanderthalers. Ik zie mijn chique tante nog wekelijks onder zo’n droogkap bij de kapper zweten. Ze komt er altijd onder vandaan als een Indiaan, met vuurrode oren en striemen in haar gezicht. Klukkluk noem ik haar dan, naar de onhandige Indiaan uit de kinderserie Pipo de Clown. Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden.

Armoedige doe-het-zelvers, die geen geld hebben voor de kapper, gaan naar bed met een kop vol van die stinkende nylon-rolletjes en hebben slapeloze nachten. Die antieke krulspelden zijn misschien wel het beste voorbehoedsmiddel allertijden geweest, want het ziet er niet uit. Sommige vrouwen duiken elke avond expres met zo’n speldenkapsel à la Wilma Flintstone de mand in. Het is het meest probate middel tegen de dierlijke driften van manlief. ‘Even niet, schat, ik heb mijn krulspelden in!’

Dat excuus verdwijnt natuurlijk met de komst van Arne Bybjergs Carmen-set. Zijn verwarmde krulspelden zijn niet alleen een zegen voor het vrouwelijk kapsel maar ook voor het seksleven. Carmen Curlers zijn niet meer weg te branden. Krullenkanjer Arne Bybjerg is inmiddels over de negentig jaar oud en woont ergens stilletjes in Australië. Ik zeg: Arne, bedankt! Arne, bedankt! Tak! Tak! Tak! Tak! Arne, bedankt!

JAAP VAN DEURZEN