“Hoor wie klopt daar kinderen?” Er klopt helemaal niemand! Heeft u het al gehoord? Het Sint & Pietengilde voorspelt dat Sinterklaas in november ‘stilletjes’ het land zal binnen stomen. De organisatie wil vanwege het corona-virus geen grote groepen bij de intocht. Klaas is een ouwe baas en valt in de risicogroep, dat wil je hem niet aandoen.
Ik vind het naar voor de kindertjes, maar ik ben wel blij dat we nu misschien gevrijwaard blijven van een nieuwe Pieten-rel. Maar ik juich te vroeg. Facebook en Instagram gooien roet in het eten. Die hebben Zwarte Piet in de ban gedaan. Daar gaan we weer. “De boosheid in het Zwarte Pietendebat neemt nu waarschijnlijk alleen maar weer toe dankzij Facebook,” zegt Marc Gilling van het Sint & Pietengilde.
Ik ben dat debat zó zat! Sorry, dat moet er even uit. Ik zal ook maar gelijk uit de kast komen: Ik ben een onschuldige ‘racist,’ hoewel dat natuurlijk een contradictio in terminis is, want onschuldige racisten bestaan niet. Laten we het erop houden dat ik behept ben met een lichte variant van het Gilles de la Tourette-syndroom.
Jarenlang noemde ik een prachtige collega van Surinaams-Nederlandse afkomst: ‘Caramelletje.’ Oei! Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam sprak ik op de redactie aan als: ‘ouwe kamelendrijver.’ De sympathieke Marokkaan was toen nog een collega van me bij het RTL Nieuws. Het waren lief bedoelde geuzennamen. ‘Caramelletje’ lachte elke keer haar spierwitte gebit bloot en ketste quasi bits terug: “Hallo Witte Kaaskloot!” Heerlijk! Maar ik krijg die koosnamen niet meer over mijn lippen en ik heb Ahmeds’ virtuele kamelen gekeeld. Sorry!
2020 is al flink op dreef en voor we het weten liggen de chocoladeletters in de schappen. De van oorsprong Ghanese anti-Pieten activist Jerry Afriyie slijpt rond deze tijd de messen voor zijn jaarlijkse ‘twenty seconds of fame.” Natuurlijk zijn we inmiddels bij de les, er gebeuren vreselijke dingen. Denk aan de gewelddadige dood van George Floyd in Amerika.
Maar wat heeft het één met het ander te maken? Historici beweren bij hoog en bij laag dat Zwarte Piet niks met slavernij van doen heeft. Ik spreek in commissie. Pietje zou oorspronkelijk een zwart geschminkt duveltje zijn dat stoute kinderen de stuipen op het lijf joeg. Pas veel later muteerde hij tot de potsierlijk geschminkte flapdrol van de katholieke Klaas. Foutje? Bedankt!
Intussen loop ik wél met een klem op mijn bek en ben ik als de dood om iets verkeerds te zeggen. Ik slik valiumpillen als zoute pinda’s. In mijn nachtmerries worden overal standbeelden omvergetrokken, ook de mijne in Hilversum en Weesp. Soms ben ik hardleers en ga ik onbewust in de fout.
Zo schrik ik me te pletter als ik een onschuldig kinderliedje begin te zingen voor een groepje peuters op een verjaarspartijtje: “Moriaantje zo zwart als roet ging eens wandelen zonder hoed……” Op dat moment stapt de roetzwarte moeder van Roy binnen. Ik krijg bijna een hartstilstand en houd nog net mijn ontlasting binnen. Maar het is loos alarm, want volkomen onaangedaan begint de prachtige Antilliaanse met ons mee te zingen. Met zo’n diepe, half hese Gerda Havertong-stem. Wat een heerlijk mens. Het lijkt alsof de zon gaat schijnen. Haar opgestoken haardos schiet als een fontein pikzwarte confetti uit haar schedel en deint mee op het ritme van het liedje. Feest alom. Moriaantje!! Roet! Roet! Roet! Roet! kirren de kleuters als kranige cadetten van de Hitlerjugend. Ik kan wel janken van opluchting.
Ik kus de moeder van Roy stevig op haar wangen en Tourette-toeter bijna: “Lang leve onze lieve bosnegerin!” Maar ik prop de opmerking stante pede terug in mijn strot. Bosneger is een ban-woord, idioot! Ik zal straks mijn mond met zeep spoelen. In een televisieprogramma zat vorig jaar één of andere clown van een kappersorganisatie die de ongemakken van krullend kroeshaar toelichtte. Op een gegeven moment zei hij: “Ja, je wilt er ook niet altijd bijlopen als een bosneger!” Hij werd nog net niet gevierendeeld.
Vaak denk ik aan Oboema: ‘De witte bosneger,’ die uitgroeide tot een cultfiguur. Het was een fenomenale creatie van Michiel Romeyn in het absurdistische programma Jiskefet. Ik kroop over de grond van het lachen. Geen mens stoorde zich eraan. Wat kan ik af en toe terugverlangen naar die zorgeloze tijd.
JAAP VAN DEURZEN
P.S. Heeft tijdens de vakantie een columnpje gemist? Ga naar jaapvandeurzen.com en klik op Columns