Jaap van Deurzen

SPREKER /  MEDIATRAINER /  DAGVOORZITTER.

ROYALS & JUICE

dec 3, 2023

Ik ga het over ‘sappige’ verhalen hebben, oftewel: ‘juice’. Dat is achterklap over bekende persoonlijkheden. Royal Juice, ‘koninklijke roddel’, valt in de buitencategorie. Liefhebbers van dit genre kunnen bijvoorbeeld geen genoeg krijgen van het wel en wee van Wim-Lex, Maxy en de drie Oranje-prinsessen. Ook de perikelen rond het Britse koningshuis worden gevreten. Elke snipper nieuws wordt uitvergroot, zoals de rel rond de Amerikaanse Meghan Markle, de vrouw van prins Harry.

Zij beweert dat twee hoogedele personen binnen de Britse hofhouding haar destijds hebben gevraagd wat de toekomstige huidskleur van prins Archie zou zijn. Het binkie dobbert dan nog gezellig in Meghans’ vruchtwater. Waarom zou de huidskleur van mijn kind relevant zijn, vraagt ze zich af. Dat riekt naar racisme, oordeelt de hertogin van Sussex. Aan de Britse royaltyschrijver Omid Scobie verklapt ze de namen van de ‘vermeende racisten’.  

In de Engelse versie van Scobie’s boek Endgame worden de namen wijselijk weggelaten. Voor je het weet wordt het boek ritueel verbrand. Maar nota bene in de Nederlandse vertaling staat geschreven dat het over koning Charles en Catherine de Princess of Wales gaat. Zij is de vrouw van kroonprins William. O la la. De Nederlandse uitgever van ‘Eindstrijd’, Xander Uitgevers, heeft nog nooit zo snel een boek uit de handel genomen en weigert elk commentaar. Is het juice, of is het een slimme marketingtruc?

Een betere reclame voor de net gelanceerde podcastserie ‘Maffe Monarchen’ kun je in ieder geval niet bedenken. Die verhalen zijn gemaakt door de kunsthistorici Paul Rem en Cathelijne Blok. Rem is conservator van Museum het Loo en is ooit tot de beste geklede man van Nederland uitgeroepen. Op zo’n kenmerkende fattige, kurkdroge toon à la wijlen Gert-Jan Dröge, presenteert hij smeuïge roddels over dode monarchen met een rafelrandje. Het gaat over excentriekelingen met geld, macht en morbide gewoontes. Het idee voor de serie ontstaat als de twee kunsthistorici in een talkshow commentaar geven op de veiling van de juwelen van de Franse koningin Marie Antoinette. Die leveren een astronomisch bedrag op. De van oorsprong Oostenrijkse prinses Maria Antonia is 230 jaar na haar onthoofding nog steeds populair en een stijlicoon. Daar kan zelfs selfie queen Kim Kardashian een puntje aan zuigen.

De schnitzelprinses is in 1769 een pion op het schaakspel van de Europese politiek. De Oostenrijkse Habsburgers en de Franse Bourbons willen een groot machtsblok vormen. Maria Antonia is de superlijm en wordt op haar veertiende uitgehuwelijkt aan de twee jaar oudere Franse troonopvolger Lodewijk de 16e. Loetje is zo bleu als wat. De arme kerel weet van toeten noch blazen, en denkt dat seks een dorp in Noordwest-Friesland is waar ze bier drinken. Louis is kampioen ‘voor het zingen de kerk uitgaan’, hoewel er twijfels bestaan of er überhaupt wel gezongen wordt. Na 7 jaar is het stel nog steeds kinderloos. Een Oostenrijkse geheime gezant stapt in Wenen in een koets en sjeest naar Versailles. De Franse kroonprins krijgt een sekslesje voor dummies. Daarna gaat het van jetje in huize Bourbon en komen de kindjes. 

De ijdele, spilzieke Marie Antoinette wordt zowel bewonderd als verguisd. Ze trekt zich geen moer aan van het lot van het hongerige Franse gepeupel. ‘Als ze geen brood hebben laat ze dan maar taart eten,’ zou één van haar gevleugelde uitspraken in gebrekkig Frans zijn geweest; hoewel sommige historici dat glashard ontkennen. Op 16 oktober 1793 wordt Marie Antoinette tijdens de Franse revolutie onthoofd. Ze is dan 37 jaar oud. Tot op de dag van vandaag zie je haar afbeelding overal in Parijs. De ‘zondebok’ van de Franse adel is niet dood, zij leeft. 

Het wemelt werkelijk van de Maffe Monarchen. Neem de Franse malloot Lodewijk de 14e, de Zonnekoning. (1638-1715) Op een dag laat hij een rotte kies trekken, maar dat gaat niet goed. De ‘tandarts’ is waarschijnlijk een loodgieter in de leer. De lummel staat met een soort waterpomptang in de mond van Lodewijk te poken en breekt zijn bovenkaak. De Zonnekoning zuigt noodgedwongen een tijdje vloeibaar voedsel door een rietje. Zijn stofwisseling verandert en hij krijgt een fistel op de plek waar de zon nooit schijnt. Hij moet geopereerd worden, maar in die tijd kan niemand zo’n operatie uitvoeren. 

Paul Rem: ‘De bekende messenwerpers waren destijds de barbiers. Dus werd er één op het paleis ontboden. Daar krijgt hij te horen dat hij maar eens met zijn scheermes moet gaan oefenen met het verwijderen van anale fistels.’ In een zaal vol pracht en praal wordt de koning zonder verdoving geopereerd. Het wordt een lang en bloedig verhaal. Hof-componist Jean Baptiste Lully heeft ter afleiding een muziekstuk gecreëerd: Grand dieu sauve le roi (Heer, red de koning) Het zou later uitgroeien tot het Britse volkslied: ‘God Save the King!’ Maar de Britten geloven daar niks van. 

Of alle verhalen in ‘Maffe Monarchen’ honderd procent waar zijn, kan ik niet beoordelen. Het is en blijft royal juice. Misschien wil ik het ook wel niet weten. Sappige verhalen moet je niet kapot checken. De koninklijke roddel wordt met overtuiging en ironie verteld. Je gaat er vanzelf in geloven. Bovendien heb ik een zwak voor maffe verhalenvertellers.

JAAP VAN DEURZEN