De beer is los! De Hun is boos. Zoek maar dekking. Ik weet er als Rotterdammer alles van. Vorige week meldde ik dat de Duitse uitgeverij Ravensburger heeft besloten om de kinderboeken over opperhoofd Winnetou van schrijver Karl May bij het grofvuil te zetten. Het gebeurt na kritiek op de ‘clichés’ die erin staan over indianenstammen. De Nederlandse uitgever Meulenhoff Boekerij is het er volledig mee eens en neemt het initiatief over. Exit Winnetou en Old Shatterhand.
Ik heb meer dan vijftigduizend reacties gekregen via mijn sociale media kanalen! Ik kom er dus niet onderuit: Winnetou Retour! De rapen zijn gaar in Duitsland. ‘Dit is Chefsache!’ brullen onze buren en eisen dat bondskanselier Olaf Scholz een ‘Winnetou-top’ belegt. In het activistische dagblad Bild van 27 augustus wordt het sociaaldemocratische boegbeeld afgebeeld met een kleurige indianentooi op zijn hoofd. Scholz, die het charisma heeft van een gnoe met een acute maagontsteking, knapt er zienderogen van op.
Verongelijkte Duitsers schreeuwen in koor: ‘Blijf met je fikken van ons culturele erfgoed en onze helden af.’ Op zich is dat begrijpelijk, want zoveel helden hebben ze niet. Maar de populaire schrijver Karl May was er wél één, ondanks een paar vroege veroordelingen wegens diefstal en oplichting. Zijn zonden zijn blijkbaar door de katholieke kerk kwijtgescholden, gezien de tsunami aan boze reacties. Die komen zowel van links als van rechts in het Duitse politieke spectrum.
‘Dit is een belachelijke beslissing. De uitgeverij laat de oren hangen naar een stelletje ideologische warhoofden!’ schrijft de sociaaldemocratische politicus Sigmar Gabriel, die er nog even bij vermeldt dat de tranen over zijn wangen stroomden toen Winnetou naar de eeuwige jachtvelden werd geschoten.
Ook onze eigen Tweede Kamerleden winden zich mateloos op. Geert Wilders neemt de, in zijn ogen, woke deugcultuur via Twitter op de korrel: ‘Indianenboeken lezen mag niet meer, maar een man mag zich wel tot vrouw verklaren. Mooie boeken over indianen worden ondertussen op de brandstapel gegooid.’
Nu hebben de Duitsers er natuurlijk een handje van om boeken te cremeren. Ik denk even aan de tiende mei 1933. Van overheidswege maakt nazi-propagandaminister Joseph Goebbels dan eigenhandig een eind aan het: ‘Het tijdperk van het overdreven joodse intellectualisme’. Op de Opernplatz in Berlijn worden meer dan twintigduizend boeken van merendeels joodse schrijvers verbrand. Studenten, professoren en Jan met de Pet staan te jubelen rond de brandstapel. Oké, het is misschien flauw om oude koeien uit de sloot te halen, want de boekverbranding was een foutje van een ‘fout regime’, waar de Duitsers later héél veel spijt van hebben gehad, zand erover. Maar ja, hoe nu verder? Aan het debat lijkt maar geen einde te komen. Zo schrijft een Nederlandse voorstander van de boeken-ban:
‘Ik denk dat als we nu iets niet oké vinden, het ook in het verleden niet oké was. Iets is niet oké, omdat het niet oké is. Slavernij is afgeschaft omdat het niet oké was. …niet omdat we dat vanaf 1863 ineens vonden, maar omdat we het al twee eeuwen eerder vonden, toen we in Suriname begonnen met slavernij. Dat vrouwen in de Middeleeuwen geen rechten hadden, is niet oké. Het is niet zo dat het toen normaal was. Het is nooit normaal geweest, al deden we het in die tijd zo. We zijn als mensen lerende wezens. We leren van ons verleden. We leren van de grote dingen en van de foute dingen. Maar, als er iets nu fout is, was het toen ook fout.’
‘Mispoes!’ beweert schrijver Ger Groot in NRC Handelsblad. We zouden het werk van Karl May verkeerd lezen. De Duitse schrijver zou namelijk een hardnekkig geloof in de menselijke gelijkheid hebben gehad. In Jip-en Janneketaal laat hij zijn blanke held Old Shatterhand zeggen: ‘Ik houd geen ras voor beter dan een ander, want er zijn bij alle volken en in alle landen goede en slechte mensen.’ Tja, een Nobelprijs voor literatuur zit er niet in, maar er is geen speld tussen te krijgen.
Ger Groot: ‘Winnetou is bij May de ideale mens: geen blanke, geen Europeaan, geen ariër. Hij opende de ogen voor die diversiteit van de wereld uit naam waarvan zijn critici nu tegen hem te hoop lopen.’ Wordt ongetwijfeld vervolgd.
JAAP VAN DEURZEN
U durfde vorige week niet op die banklink te klikken, hè, toen ik jengelde om een eenmalige donatie op mijn reclamevrije site? Hahaha.
NL80 BUNQ 2074 4964 00 of: Klik dan hier!